ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΧΕΙΜΕΡΙΝΗΣ ΕΣΟΔΕΙΑΣ 2011/2012

ΓΕΝΙΚΑ
Είναι γνωστό πως οι δυνατότητες εξαγωγής κυπριακών πατατών κατά τους χειμερινούς μήνες είναι περιορισμένες αφού οι Ευρωπαϊκές χώρες που εισάγουν τις κυπριακές πατάτες έχουν, την εποχή αυτή, δικές τους φρέσκες, καλή ποιότητας και πολύ φθηνές πατάτες, σε πολύ μεγάλες ποσότητες. Υπάρχει ωστόσο πάντοτε μια μικρή ζήτηση για μικρές ποσότητες καλής ποιότητας φρέσκες πατάτες όπως είναι οι κυπριακές ιδιαίτερα κατά την περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων. Ζήτηση υπάρχει επίσης ξανά από το τέλος Φεβρουαρίου και το Μάρτιο. Η ζήτηση κατά τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο είναι πολύ περιορισμένη.

Το κόστος παραγωγής της χειμωνιάτικης εσοδείας και ιδιαίτερα της «πρώϊμης» (εκρίζωση από μέσα του Οκτώβρη μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου) είναι συνήθως πιο ψηλό από ότι στην περίπτωση της Ανοιξιάτικης εσοδείας, βασικά λόγω της μικρότερης απόδοσης κατά δεκάριο και του αυξημένου κόστους κυρίως λόγω των μεγαλύτερων απαιτήσεων σε νερό κατά τη φύτευση. Εξάλλου να μην ξεχνούμε πως η Κύπρος αντιμετωπίζει πάντοτε πρόβλημα λειψυδρίας γεγονός που, μεταξύ άλλων, περιορίζει και τη δυνατότητα φύτευσης πατατών.

Για την παραγωγή πατατών της Χειμωνιάτικης εσοδείας χρησιμοποιείται μόνο κυπριακός πατατόσπορος αφού δεν υπάρχει την εποχή φύτευσης φυσιολογικά κατάλληλος διαθέσιμος εισαγόμενος ευρωπαϊκός πατατόσπορος. Το Συμβούλιο δεν διαθέτει πιστοποιημένο κυπριακό πατατόσπορο και γι αυτό οι πατατοπαραγωγοί πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί από πού θα προμηθευτούν το πατατόσπορο. Ο μη πιστοποιημένος πατατόσπορος εκτός του ότι συχνά είναι μειωμένης παραγωγικότητας λόγω προσβολής από ιώσεις, μπορεί να είναι και επικίνδυνος για τα χωράφια των παραγωγών αφού μπορεί να τα μολύνει με διάφορους νηματώδεις, οι οποίοι αφού εγκατασταθούν στο χωράφι το μολύνουν μόνιμα.

Το ΣΕΚΠ είχε πάντοτε δυσκολίες να προγραμματίσει με ακρίβεια τόσο τη συνολική ποσότητα της χειμωνιάτικης εσοδείας όσο και το ποσοστό των διαφόρων ποικιλιών. Ιδιαίτερα τώρα που η εξαγωγή των πατατών είναι ελεύθερη το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Με αυτά τα δεδομένα ο « προγραμματισμός» που ακολουθεί είναι μόνο ενδεικτικός και γίνεται προκειμένου να δοθούν σε όλους τους παραγωγούς κάποιες πληροφορίες και κάποια καθοδήγηση.
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ
Η Ευρώπη στο σύνολο της φαίνεται πως θα έχει και φέτος μεγάλες ποσότητες πατατών. Επειδή βέβαια η κύρια εσοδεία της ευρωπαϊκής παραγωγής πατατών συγκομίζεται από τον Αύγουστο μέχρι και το Οκτώβρη είναι κάπως νωρίς για να κάμει κάποιος ασφαλείς προβλέψεις. Σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν τις προσεχείς βδομάδες. Ανεξάρτητα ωστόσο από τα πιο πάνω είναι βέβαιο πως η Κύπρος θα μπορέσει να εξάξει και φέτος σε ικανοποιητικές τιμές στην Ευρώπη μια περιορισμένη ποσότητα πατατών χειμωνιάτικης εσοδείας.
ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ
Λαμβάνοντας όλους τους πιο πάνω παράγοντες υπόψη το ΣΕΚΠ συμβουλεύει τους πατατοπαραγωγούς να φυτεύσουν χειμωνιάτικες πατάτες με μέτρο και με βάση τις ποσότητες νερού που διαθέτουν και όχι με βάση τις μεγάλες ποσότητες πατατών/πατατοσπόρου που έχουν στα χέρια από την ανοιξιάτικη εσοδεία.
Γενικά η συνολική ποσότητα κυπριακών χειμωνιάτικων πατατών που μπορεί σε κανονικές συνθήκες να εξαχθεί και να διατεθεί σε αμειπτικές τιμές είναι γύρω στις 12 – 15 χιλιάδες τόνους. Σε καλές χρονιές μπορεί φυσικά να διατεθούν και κάπως μεγαλύτερες ποσότητες. Η περσινή χρονιά ήταν εξαίρετη λόγω της έλλειψης πατατών στην Ελλάδα που απορρόφησε μεγάλες ποσότητες σε ψηλές τιμές και δεν πρέπει να θεωρηθεί σαν παράδειγμα λαμβανομένης υπόψη και της οικονομικής κατάστασης που επικρατεί στην Ελλάδα.
Τονίζεται πως είναι σημαντικό να φυτευτούν οι κατάλληλες ποικιλίες, η συγκομιδή να αρχίσει έγκαιρα και οι ποσότητες να διανεμηθούν χρονικά σωστά.
Οι τελευταίες πατάτες χειμωνιάτικης εσοδείας θα πρέπει να εξαχθούν από την Κύπρο το αργότερο τέλος Φεβρουαρίου (μικρές ποσότητες) ώστε να μην συμπέσουν με τις πρώτες ανοιξιάτικες.
Βεβαίως η παραγωγή θα πρέπει να καλύψει και τις ανάγκες της κυπριακής αγοράς από το τέλος Οκτωβρίου μέχρι και το Μάρτιο. Δηλαδή η συνολική χειμωνιάτικη παραγωγή θα μπορεί να φθάσει γύρω στις 30-35 χιλιάδες τόνους από τους οποίους 15-20 χιλιάδες θα καλύψουν τις ανάγκες της ντόπιας αγοράς και 10-15 χιλιάδες να γίνουν εξαγωγή.




ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Κύρια ποικιλία που θα φυτευτεί θα πρέπει να είναι και φέτος η SPUNTA που καλύπτει τις ανάγκες της κυπριακής αγοράς αλλά επίσης είναι και η κύρια ποικιλία που εξάγεται στην Ελλάδα και την Αγγλία. Υπενθυμίζεται πως η ποικιλία αυτή και ιδιαίτερα το μικρό μέτριο μέγεθος της αντιμετωπίζει προβλήματα στη Γερμανία και τις περισσότερες από τις υπόλοιπες αγορές μας. Η Πολωνία που απορροφά το μικρό/μέτριο μέγεθος της Σπούντα ξεκινά ουσιαστικά τον Απρίλη με τις Ανοιξιάτικες πατάτες. Το Συμβούλιο ωστόσο πιστεύει πως θα διαθέσει, όπως και πέρσι, μεγάλο ποσοστό μικρού/μέτριου μεγέθους της Σπούντα σε υπεραγορές του Ην. Βασιλείου.
Να υπενθυμίσουμε πως η ποικιλία Άνναμπελ και σε λιγότερο βαθμό οι Νίκολα και Αλλιάνς έχουν καλή ζήτηση τα Χριστούγεννα, λιγότερη ζήτηση το Γεννάρη και Φεβράρη και καλή ζήτηση, ξανά από τις αρχές του Μάρτη. Πιο μικρή ζήτηση έχουν και οι σαλατοπατάτες Φιλέα, Πρινσές, Ντίττα ενώ ακόμα πιο μικρή ζήτηση έχει την εποχή αυτή η Σιαρλότ. Οι σαλατοπατάτες πρέπει να φυτεύονται πυκνά ώστε να παράγονται πολλοί κόνδυλοι μικρού/μέτριου μεγέθους (35-60 χιλιοστά) και λιγότεροι μεγάλου μεγέθους (60 χιλιοστά και άνω).
Ζήτηση από τις γερμανικές υπεραγορές έχει και η ποικιλία MARABEL η οποία έχει και κάποια ζήτηση και στο στην Ολλανδία, την Ελλάδα και αλλού.
Για την ποικιλία Diamant δεν έχει προσυμφωνηθεί κανένα πρόγραμμα με υπεραγορές. Ωστόσο μικρές ποσότητες μπορούν να διατεθούν στην Ολλανδία και την Ιρλανδία. Όσοι παραγωγοί διαθέτουν πατατόσπορο μπορούν να τον φυτέψουν αλλά πυκνά ώστε να παραχθεί όσο το δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό μικρών/μέτριων κονδύλων (35-60 χιλιοστά). Όσοι παραγωγοί διαθέτουν πατατόσπορο της ποικιλίας Vivaldi καλά θα είναι να αποφύγουν να φυτέψουν μεγάλες ποσότητες αφού για την εποχή αυτή δεν υπάρχει συμφωνία με υπεραγορές της Νορβηγίας. Όσοι αποφασίσουν να φυτέψουν την ποικιλία αυτή θα πρέπει να είναι σίγουροι πως τα χωράφια τους ΔΕΝ είναι μολυσμένα με νηματώδεις. Επίσης θα πρέπει η φύτευση να γίνει αραιά και μόνο σε πλούσια χωράφια ώστε να παραχθούν κόνδυλοι μεγέθους 45-65 χιλστών. Φυτείες Βιβάλντι θα πρέπει επίσης να ψεκαστούν με τα κατάλληλα φάρμακα πριν την εκρίζωση ώστε να παραχθούν πατάτες με εντελώς ώριμη επιδερμίδα (set Skin).
Το Συμβούλιο έχει πελάτες στην Ελλάδα και για ποικιλίες κατάλληλες για τηγάνισμα, αλλά σε μικρές ποσότητες, όπως είναι μεταξύ άλλων η Τεπίνα, η Μαρίς Πάϊπερ, και Κάρα.Υπενθυμίζεται ωστόσο πως η Ελλάδα αγοράζει μόνο μεγάλα μεγέθη (50 +) και γι αυτό όσοι παραγωγοί φυτέψουν Τεπίνα, η Μαρίς Πάϊπερ, και Κάρα να τις φυτέψουν μόνο σε πλούσια χωράφια και αραιά αφού το μικρό μέγεθος των ποικιλιών αυτών δεν έχει καμία ζήτηση την εποχή αυτή. Υπενθυμίζεται πως η Maris Piper είναι ευαίσθητη στην ασθένεια Ακτυνομύκωση (Scab) και γι΄αυτό θα πρέπει οι φυτείες της να αρδεύονται συστηματικά κυρίως κατά την εποχή που αρχίζει η κονδυλοποίηση. Οι παραγωγοί της επαρχίας Λευκωσίας θα πρέπει να αποφύγουν να φυτέψουν μεγάλες ποσότητες ΚΑΡΑ κατά τον Σεπτέμβρη, Οκτώβρη και αρχές Νοεμβρίου από πατατόσπορο που κρατούν οι ίδιοι σε ψυγεία, γιατί η ΚΑΡΑ δεν έχει μεγάλη ζήτηση κατά το Φεβρουάριο και Μάρτιο.
Γενικά, για να έχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα θα πρέπει κατά το δυνατό να φυτευτούν οι σωστές ποικιλίες, η συγκομιδή να αρχίσει έγκαιρα και οι ποσότητες να διανεμηθούν χρονικά σωστά.
ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΤΙΜΩΝ
Η εκκαθάριση των τιμών για τους παραγωγούς που συνεργάζονται με το Συμβούλιο θα γίνεται κατά ποικιλία, μέγεθος και κατά περίοδο σύμφωνα με τις τιμές πώλησης των πατατών αφού αφαιρεθούν τα έξοδα (κόστος) εμπορίας
ΠΟΙΟΤΗΤΑ
Επαναλαμβάνεται για μια ακόμα φορά πως όλες οι πατάτες για εξαγωγή πρέπει να είναι ΚΟΚΚΙΝΟΓΗΣ. Το κόκκινο χώμα αποτελεί το χαρακτηριστικό γνώρισμα των κυπριακών πατατών. Ιδιαίτερα οι παραγωγοί της Πάφου, της περιοχής Κιτίου και άλλων περιοχών να φυτέψουν μόνο ΚΑΛΑ ΚΟΚΚΙΝΟΧΩΜΑΤΑ διαφορετικά οι πατάτες τους δεν θα παραληφθούν για εξαγωγή. ΟΥΔΕΙΣ έμπορος στο εξωτερικό θέλει σε κανονικές συνθήκες πατάτες γκριζογής.
Οι πατατοπαραγωγοί μπορεί να καλλιεργήσουν φυσικά πατάτες και σε γκριζογή ή ασπρογή κλπ αλλά μόνο για την κυπριακή αγορά.
Οι παραγωγοί θα πρέπει να περιποιούνται σωστά τις πατατοφυτείες τους σύμφωνα με την εμπειρία τους αλλά και τις συμβουλές των γεωπόνων. Οι γεωπόνοι του Συμβουλίου είναι πάντοτε στη διάθεση τους.
Το έδαφος πρέπει να προετοιμασθεί σωστά, η λίπανση πρέπει να είναι κανονική και όχι υπερβολική, η χρησιμοποίηση των φυτοφαρμάκων πολύ προσεκτική και η συγκομιδή επίσης να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να αποφεύγονται μηχανικές κακώσεις των πατατών που στα τελευταία χρόνια έχουν γίνει το πιο σοβαρό πρόβλημα για τις κυπριακές πατάτες. Σχεδόν όλες οι κυπριακές πατάτες σήμερα πλένονται προτού προσυσκευαστούν και όλες οι κτυπημένες πατάτες αφαιρούνται σε βάρος των πατατοπαραγωγών. Το Συμβούλιο δεν θα παραλαμβάνει πατάτες με μηχανικές ζημιές.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Οι πατατοπαραγωγοί προτρέπονται να αποφύγουν τη φύτευση χωραφιών μολυσμένων με χρυσονηματώδη και λευκό νηματώδη. Να σημειωθεί πως ΟΛΕΣ οι χώρες της Ευρώπης απαγορεύουν την εισαγωγή πατατών μολυσμένων με τους πιο πάνω νηματώδεις.
Επίσης οι λίγοι παραγωγοί που δεν έχουν ακόμη ενταχθεί στο πρόγραμμα Globalgap να φροντίσουν να το πράξουν. Οι γεωπόνοι του Συμβουλίου είναι στη διάθεση τους.

Ε.Δ. 1
ΝΓ/ΜΣτ 23/8/2011