ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΕΚΠ κ. Νεοκλή Τσαππή ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΡΙΚ ‘ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ‘ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15/10/04 ΚΑΙ ΩΡΑ 15.30




1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το Συμβούλιο Εμπορίας Κυπριακών Πατατών ιδρυθηκε με το 1964 και μέχρι της 30 Απριλίου 2004 είχε το μονοπώλιο στην ρύθμιση της πατατοκαλλιέργειας στην Κύπρο.Με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση δημιουργούνται νέες καταστάσεις στην πατατοκαλλιέργεια της Κύπρου.Μαζί μας έχουμε τον Πρόεδρο του ΣΕΚΠ κ. Νεοκλή Τσαππή για μια εφ΄όλης της ύλης συζήτηση του όλου θέματος.

ΕΡΩΤΗΣΗ 1.Ποια είναι η σημασία της πατατοκαλλιέγειας στην Κυπριακή οικονομία;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 1.Η πατατοκαλλιέργεια στη Κύπρο αποτελεί το πιο σημαντικό κλάδο του αγροτικού τομέα τόσο από άποψη όγκου και αξίας της παραγωγής και των εξαγωγών όσο και από άποψη απασχόλησης.Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και τις προοπτικές εμπορίας παράγονται κάθε χρόνο 100-120 χιλ. τόνοι πατάτες από τις οποίες το 65-75% εξάγονται κυρίως σε χώρες της Ε.Ε. Περίπου 1500 οικογένειες έχουν το κύριο εισόδημα τους από τη πατατοκαλλιέργεια.

Οι πατάτες αποτελούν το υπ’ αριθμό ένα εξαγώγιμο προϊόν σε όγκο και αξία τόσο μεταξύ των γεωργικών όσο και των βιομηχανικών προϊόντων. Ο Μέσος Ορος των εξαγωγών τα τρία τελευταία χρόνια ήταν 85 χιλ. τόνοι και η μέση αξία ΛΚ21,6 εκατομ. (37,3 εκατομ. EURO). ΄Ολα τα ως άνω μεγέθη είναι πάρα πολύ μεγάλα για το μέγεθος της Κύπρου και δεν υπάρχει καμμία χώρα που να πλησιάζει πάνω σε ποσοστιαία βάση τα δεδομένα αυτά, γεγονός που καταδεικνύει την πολύ μεγάλη σημασία που έχει η πατατοκαλλιέργεια στη Κύπρο από οικονομικής και κοινωνικής άποψης.
Η κυπριακή πατάτα χαρακτηρίζεται από την ψηλή ποιότητα και την ασφάλεια της.Εδώ και αρκετά χρόνια εφαρμόζονται προγράμματα πρόωθησης και εφαρμογής του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής όπως το EUREP-GAP.Το ΣΕΚΠ μέσω των διαδικασιών που εφάρμοσε τα τελευταία χρόνια διασφάλισε στο ευρωπαίο καταναλωτή ψηλής ποιότητας και ασφαλές προϊόν.Η συστηματική πρόωθηση και εμπορία της κυπριακής πατάτας διασφάλιζε στους κύπριους πατατοπαραγωγούς ικανοποιητικό εισόδημα παρόλες τις δυσκολίες και τα έξοδα που οφείλονταν στα ενδογενή χαρακτηριστικά της παραγωγής αλλά κυρίως στην απόσταση από τη ευρωπαϊκή αγορά με πολύ ψηλά ναύλα.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2.Ποιες επιπτώσεις είχε στην πατατοκαλλιέργεια η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2.Η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. επέφερε αλλά θα επιφέρει μεγάλους κλειδωνισμούς γιατί από το 1964 ο τομέας της πατάτας με βάση σχετικό νόμο εδιέπετο από μονοπώλιο που εχειρίζετο ημικρατικός οργανισμός το Συμβούλιο Εμπορίας Κυπριακών Πατατών και γιατί σε περιόδους που για διάφορους λόγους τα εισοδήματα των πατατοπαραγωγών δεν ήταν ικανοποιητικά η Κυπριακή Κυβέρνηση επρόσφερε οικονομική στήριξη.Αναμφίβολα τα εισοδήματα των πατατοπαραγωγών θα επηρεαστούν λόγω των προβλημάτων προσαρμογής τους στις συνθήκες της ελεύθερης και πολύ ανταγωνιστικής αγοράς όπως είναι σήμερα η ευρωπαίκή αγορά.Αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα η πατατοκαλλιέργεια θα συρρικνωθεί και θα υπάρξουν δυσμενείς καταστάσεις στη οικονομία και το περιβάλλον του τόπου .Στη φάση αυτή εμείς του ΣΕΚΠ πιστεύουμε ότι μας έχει ανατεθεί ειδικός ρόλος για την ομαλή προσαρμογή της πατατοκαλιέργειας στις συνθήκες ελεύθερης αγοράς

ΕΡΩΤΗΣΗ 3.Αντιλαμβάνομαι ότι ο ρόλος αυτός έχει ανατεθεί στο ΣΕΚΠ με την τροποιποίηση της σχετικής νομοθεσίας.Μπορείτε να μας πείτε κάτι για το τι περιλαμβάνει η τροποποίηση της Νομοθεσίας από την κυπριακή πολιτεία;


ΑΠΑΝΤΗΣΗ 3.Η Κυπριακή Βουλή τροποποίησε στις 22/4/2004 το σχετικό Περί Εμπορίας Κυπριακών Πατατών νόμο του 1964 μέχρι 2004 με την οποία η κυπριακή πολιτεία αναθέτει στο ΣΕΚΠ νέο ρόλο και αρμοδιότητες.
Με βάση την τροποποιηση του Νόμου το ΣΕΚΠ θα μπορέσει εφόσον οι συνθήκες του το επιτρέψουν
(α)Να εμπορευθεί τις πατάτες των παραγωγών που θα συνεργαστούν μαζί του για την περίοδο μέχρι και τον Αυγουστο του 2005 σε συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού
(β)Να παρασχει τεχνικές υπηρεσίες στην Ομάδα ή τις Ομάδες παραγωγών που θα συσταθούν ή/και σε ιδιώτες εμπόρους εφόσον του ζητηθούν τέτοιες υπηρεσίες
(γ) Να προσφέρει υπηρεσίες στον Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών ή/και σε άλλες υπηρεσίες για εφαρμογή του Σχεδίου Ανάπτυξης της πατατοκαλλιέργειας.

Με την τροποποίηση του Νόμου καταργούνται όλα τα άρθρα του Νόμου τα οποία δεν είναι συμβατά με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο.Ο ρόλος και οι αρμοδιότητες του ΣΕΚΠ αναπροσαρμόζονται και επικεντρώνονται στην παροχή υπηρεσιών σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς σε κάθε ενδιαφερόμενο με κύριο στρατηγικό στόχο τη ομαλή προσαρμογή της κυπριακής πατατοκαλλιέργειας μέσα στις συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού χωρίς αναταράξεις και κλυδωνισμούς. Το ΣΕΚΠ σε συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού δεν έχει και δεν πρόκειται να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια η οποία θα ζημιώνει την κυπριακή πατατοκαλλιέργεια και τους παραγωγούς.
Το ΣΕΚΠ θα συμβάλει με όλες του τις δυνάμεις για την ταχεία εφαρμογή του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης γνωρίζοντας ότι αυτός είναι ο κύριος πυλώνας ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας..Ομως θα πρέπει να αναγνωρίσουμε τις τεράστιες δυσκολίες προσαρμογής της κυπριακής πατατοκαλλιέργειας στις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4.Είχατε πει ότι κύριος στρατηγικός στόχος του ΣΕΚΠ είναι να συμβάλει αποτελεσματικά στην ομαλή προσαρμογή της πατατοκαλλιέργειας στις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.Συγκεκριμμένα,τι έκαμε το ΣΕΚΠ για πρόωθηση αυτού του στόχου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 4.Πρώτα το ΣΕΚΠ από το 2001 ανέθεσε σε ειδικούς συμβούλους την μελέτη της όλης κατάστασης. Οι σύμβουλοι ετοίμασαν ειδική μελέτη για την εναρμόνιση και την μετεξέλιξη του ΣΕΚΠ. Με βάση την μελέτη αυτή καταρτίσθηκε ένα στρατηγικό Σχέδιο δράσης το οποίο περιλάμβανε ενημέρωση/διαφώτιση των παραγωγών και την πρόωθηση του στόχου για την δημιουργία μιας ενιαίας και ισχυρής Ομάδας πατατοπαραγωγών ως της μόνης διεξόδου που έχουν οι πατατοπαραγωγοί αν επιθυμούν να παραμείνουν στο επάγγελμα.
Το ΣΕΚΠ έχει προβεί από τα μέσα του 2003 μέχρι σήμερα σε μια άνευ προηγουμένου συστηματική ενημέρωση των πατατοπαραγωγών σε θέματα εναρμόνισης της παραγωγής και εμπορίας των πατατών με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο.

΄Εχουν γίνει επανειλημμένες συγκεντρώσεις με συμμετοχή εκατοντάδων πατατοπαραγωγών σε όλα τα κύρια πατατοχώρια κατά τις οποίες επεξηγήθηκε ότι τόσο το μονοπώλιο του πατατοσπόρου όσο και η εμπορία της πατάτας καταργούνται πλήρως με την ένταξη μας στην Ε.Ε. και ότι η παραγωγή και εμπορία της πατάτας θα γίνεται πλέον κάτω από καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού.
Οι κύπριοι πατατοπαραγωγοί βρέθηκαν ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις νέες συνθήκες στις οποίες βρέθηκαν και δεν έχουν αποφασίσει ακόμη στην ολότητα τους για τον τρόπο χειρισμού του θέματος της εμπορίας.
΄Ηδη το ΣΕΚΠ αποφάσισε ότι η καλύτερη δυνατή διευθέτηση υπό τα νέα δεδομένα είναι η δημιουργία μιας ενιαίας Παγκύπριας Ομάδας Πατατοπαραγωγών αναγνωρισμένης με βάση τους κανονισμούς της Ε.Ε.Η κατάσταση σήμερα δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί ως προς την οργάνωση των πατατοπαραγωγών.Εχει ήδη δημιουργηθεί μια μεγάλη Ομάδα Πατατοπαραγωγών που συγκεντρώνει το 50% περίπου του αριθμού των παραγωγών και το 50% της παραγωγής καθώς επίσης και άλλες μικρότερες.


ΕΡΩΤΗΣΗ 5.Πως βλέπετε να εξελίσσονται οι κατάστάσεις με την κυπριακή πατατοκαλλιέργεια;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 5.Μακροπρόθεσμα είναι αρκετοί από μας που βλέπουμε καλές προοπτικές επιβίωσης της πατατοκαλλιέργειας λαμβάνοντας υπόψη τα κίνητρα του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης που ετοίμασε η Κυπριακή Κυβέρνηση και ενέκρινε η Ε.Ε. Είναι πάλι άλλοι από μας που βλέπουν το μέλλον της πατατοκαλλιέργειας της Κύπρου σκοτεινό και αμφίβολο.
Βραχυπρόθεσμα όμως όλοι συμφωνούμε ότι υπάρχουν πολύ σοβαρά προβλήματα που διαφάνηκαν ήδη από τώρα πέντε (5) μόλις μήνες μετά την ένταξη μας στην Ε.Ε.Η προσαρμογή της κυπριακής πατατοκαλλιέγειας θα απαιτήσει χρόνο και προσπάθειες.Πιστεύουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να δείξει την ανάλογη υπο τας περιστάσεις ανοχή και στήριξη για σχέδια, προγραμματα και προτασεις των θεσμικών οργάνων της Κυπριακής Δημοκρατίας που θα αντιμετωπίσουν βραχυπρόθεσμα τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί λόγω της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.

Ένα από αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κυπριακή κυβέρνηση είναι και το ακόλουθο.
Αντίξοες καιρικές συνθήκες στη περίοδο της κανονικής φύτευσης των πρώιμων πατατών εμπόδισαν τους πατατοπαραγωγούς μας να φυτέψουν έγκαιρα το πατατόσπορο που ήδη εισάχθηκε από χώρες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης. Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξει μεγάλος όγκος όψιμης παραγωγής με άσχημα οικονομικά αποτελέσματα για τους γεωργούς. Ο πατατοπαραγωγός στη προκειμένη περίπτωση δεν φταίει σε τίποτε αφού ο προγραμματισμός του πατατοσπόρου και της εμπορίας έγιναν από το Σεπτέμβρη / Οκτώβρη του προηγούμενου χρόνου υπό καθεστώς μονοπωλίου χωρίς δηλαδή την ελεύθερη βούληση του γεωργού η διάθεση όμως του προϊόντος τον βρήκε υπό καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού (Μαϊος, Αύγουστος). Από την άλλη η πατάτα στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση δεν έχει ΚΟΑ και δεν επιτρέπει επιδοτήσεις. Οι πατατοπαραγωγοί μας φέτος είναι σε απόγνωση και αποτάθηκαν ήδη στη Κυβέρνηση για οικονομική βοήθεια.

ΕΡΩΤΗΣΗ 6.Ποιες αποφάσεις πήρε το ΣΕΚΠ για την φετεινή εμπορική περίοδο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 6: To ΣΕΚΠ εκτιμώντας τους σοβαρούς κινδύνους για την πατατοκαλλιέργεια στήριξε την προσπάθεια για δημιουργία μιας ενιαίας και ισχυρής Ομάδας Πατατοπαραγωγών και πράγματι αυτή ιδρύθηκε, εγγράφηκε ως Δημόσια Εταιρεία και σύντομα υποβάλλει αίτηση αναγνώρισης στο Υπουργείο Γεωργίας. Οι μέχρι στιγμής δραστηριότητες του ΔΣ της ΠΟΠ χαρακτηρίζονται από σκληρή δουλειά και ζήλο για στήριξη του επαγγέλματος των παραγωγών Μελών τους και σήμερα έφθασαν να αντιπροσωπεύουν το 50 % και πλέον του συνόλου των παραγωγών και της ετήσιας παραγωγής πατατών.

Η εκτίμηση όμως ότι δεν έχουν δημιουργηθεί αξιόλογα διάδοχα σχημάτα που να αντικαταστήσουν τις αρμοδιότητες που παρείχε το ΣΕΚΠ μας προβλημάτισε πολύ σοβαρά. Οι κίνδυνοι για την πατατοκαλλιέργεια είναι μεγάλοι μέσα στις συνθήκες του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Το ΣΕΚΠ συναισθανόμενο τις ευθύνες και την αποστολή που η πολιτεία του ανέθεσε, και για να συμβάλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν ήδη δημιουργηθεί αποφάσισε να καλέσει όλους τους πατατοπαραγωγούς να συμβληθούν με το ΣΕΚΠ για τον προγραμματισμό και εμπορία της χειμερινής και ανοιξιάτικης εσοδείας πατατών 2004/2005 σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς. Το ΣΕΚΠ εξέδοσε ανακοίνωση την περασμένη βδομάδα και έθεσε την 20/10/2004 ως την τελευταία ημερομηνία υποβολής της αίτησης για συμμετοχή στο προγραμματισμό και εμπορία της χειμερινής και ανοιξιάτικης εσοδείας 2004/2005.Οι μέχρι στιγμής ανταπόκριση των παραγωγών είναι ενθαρρυντική και αναμένεται ότι το ΣΕΚΠ θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παραγωγή και εμπορία των κυπριακών πατατών την επόμενη περίοδο.Παράλληλα συνεχίζει τις προσπαθειες του και την στήριξη του για την δημιουργία των αναγκαίων φορέων και θεσμών που θα το αντικαταστήσουν το συντομότερο δυνατό.




(Ν. Τσαππής)


Πρόεδρος ΣΕΚΠ

12/10/04