ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΣΥΣΚΕΨΗ 23 Μαρτίου, 2010
«Τα προβλήματα και οι προοπτικές της εμπορίας κυπριακών πατατών και η ανάγκη στήριξης του τομέα της πατατοκαλλιέργειας»


1. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΠΑΤΑΤΩΝ

Κατά το στάδιο του Προγραμματισμού τον Σεπτέμβρη του 2009 διαπιστώθηκαν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τη διάθεση των κυπριακών πατατών. Οι κυριότεροι από αυτούς είναι:

(1) Η παραγωγή πατατών της Ευρώπης κατά το 2009. Η συγκομιδή πατατών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει πρακτικά τελειώσει αφού οι τελευταίες πατάτες αναμένεται να εκριζωθούν αυτή τη βδομάδα. Παρόλο που δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία η φετινή παραγωγή αναμένεται να είναι πολύ μεγάλη όπως και πέρσι. Η παραγωγή των πέντε μεγαλύτερων χωρών αναμένεται να είναι γύρω στους 22.700.000 τόνους σε σχέση με 22.300.000 τόνους πέρσι (Γερμανία 7.000.000, Γαλλία 4.450.000, Ολλανδία 3.450.000, Βέλγιο 2.800.000, Ηνωμένο Βασίλειο 5.000.000). Γενικά οι τιμές αυτή τη στιγμή είναι πολύ χαμηλές (€65-70/τόνο) αφού οι παραγωγοί προσπαθούν να ξεφορτωθούν πατάτες κακής ποιότητας (κτυπημένες και ή με κηλιδώσεις της σάρκας λόγω της ξηρασίας που επεκράτησε σε πολλές περιοχές από τον Αύγουστο μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου). Οι τιμές αναμένεται να ανέβουν κάπως αργότερα όταν θα αρχίσουν να διατίθενται πατάτες από τις αποθήκες.
Αν τελικά η παραγωγή των 5 χωρών είναι 22 εκατομμύρια τότε οι μέσες τιμές τους για όλο το χρόνο θα κυμανθούν μεταξύ €90-100/τόνο (όπως πέρσι). Αν η συνολική παραγωγή είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη τότε και οι μέσες τιμές θα είναι μικρότερες ή μεγαλύτερες αντίστοιχα. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως το μέγεθος των πατατών θα είναι μικρότερο από πέρσι (περισσότεροι/μικρότεροι κόνδυλοι κατά φυτό) πχ το μέγεθος της Bitje στο Βέλγιο αναμένεται να μην ξεπεράσει τα 60 χιλιοστά.

(2) Η παραγωγή πρώιμων πατατών της Ευρώπης κατά το 2010. Ιδιαίτερης σημασίας είναι οι ποσότητες των πρώιμων πατατών των Μεσογειακών Ευρωπαϊκών χωρών όπως της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Ελλάδας αλλά και της Μάλτας την προσεχή άνοιξη. Μεγάλη επίσης σημασία, ίσως τη πιο μεγάλη, έχει και ο χρόνος εμφάνισης των πρώιμων πατατών των πιο Βόρειων και Χωρών της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης που είναι οι κύριοι πελάτες των κυπριακών πατατών (Γερμανία, Ην. Βασίλειο, Ιρλανδία, Βέλγιο, Ολλανδία, Σκανδιναυικές Χώρες κλπ). Οι παράγοντες αυτοί είναι άγνωστοι αυτή τη στιγμή. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις καιρικές συνθήκες του Φεβρουαρίου – Απριλίου στην Ευρώπη.

(3) Η εξαγωγή πρώιμων (Χειμερινών και Ανοιξιάτικων) πατατών στην Ευρώπη κατά τη προσεχή ΄Ανοιξη 2010 από Τρίτες Μεσογειακές Χώρες όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, το Μαρόκκο, η Τυνησία, η Λιβύη, η Συρία, η Τουρκία. Οι ποσότητες και ο χρόνος εμφάνισης των πατατών αυτών είναι άγνωστα. Ωστόσο τα τελευταία τρία χρόνια μόνο 3 χώρες εξάγουν 400-500.000 τόνους, βασικά ΝΙΚΟΛΑ (Ισραήλ 260.000-300.000 τ., Αίγυπτος 150.000-200.000 τ., Μαρόκο 45.000τ.). ΄Αγνωστο είναι τί πατάτες προγραμματίζουν οι χώρες αυτές φέτος αν και από ότι φαίνεται το Ισραήλ τουλάχιστο θα φυτέψει 10-15% λιγότερες λόγω δυσκολιών διάθεσης κατά το 2009 και προβλημάτων νερού φέτος.

(4) Η παραγωγή η ποιότητα και η ημερομηνία εκρίζωσης των Κυπριακών πατατών Χειμωνιάτικης εσοδείας 2009/2010. Σταδιακή και ομαλή εξαγωγή των πατατών αυτών ευνοεί τις εξαγωγές και των ανοιξιάτικων κυπριακών πατατών σε αντίθεση με την καθυστερημένη μαζική εξαγωγή τους (κακής ποιότητας – φυτρωμένες), λόγω καιρικών συνθηκών. Συσσώρευση των χειμωνιάτικων πατατών το Μάρτιο επηρεάζει αρνητικά τη τιμή, τόσο των ίδιων όσο και των πρώϊμων ανοιξιάτικων.

(5) Η παραγωγή, η ποιότητα, η πρωιμότητα, η σωστή κατανομή των ποσοτήτων και η σωστή επιλογή ποικιλιών των κυπριακών πατατών Ανοιξιάτικης εσοδείας, 2010.

Αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εμάς τους ίδιους. Η συνολική παραγωγή υπολογίζεται πως θα είναι και φέτος μειωμένη λόγω των κακών περσινών αποτελεσμάτων αλλά και του μόνιμου προβλήματος έλλειψης νερού.

Η όλη κατάσταση θα επηρεαστεί και από εξαγωγές τουρκοκυπριακών πατατών στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί από τις πολιτικές εξελίξεις. Χρόνο με το χρόνο ο κίνδυνος γίνεται μεγαλύτερος αφού οι τουρκοκυπριακές πατάτες έρχονται ελεύθερα από τις κατεχόμενες περιοχές και επανεξάγονται στην Ελλάδα και αλλού σαν κυπριακές με τη βοήθεια ελληνοκυπρίων εμπόρων.

Ο αριθμός και η συμπεριφορά των εξαγωγέων των κυπριακών πατατών κατά τη προσεχή άνοιξη. ΄Οσο μεγαλύτερος ο αριθμός των εξαγωγέων αλλά και οι ποσότητες που θα παράξουν τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο ανταγωνισμός και τόσο μεγαλύτερες και οι αρνητικές επιπτώσεις για τους Κυπρίους πατατοπαραγωγούς. Ιδιαίτερα με τις φετινές εξελίξεις αναμένεται πολύ πιο έντονος ανταγωνισμός κυρίως στη Γερμανία

Από τους πιο πάνω παράγοντες ο υπ’ αριθμό (1) είναι φέτος πολύ αρνητικός για μας λόγω μεγάλης ποσότητας, καλύτερης ποιότητας και της οικονομικής κρίσης. Οι παράγοντες (2) και (3) είναι απρόβλεπτοι αφού θα εξαρτηθούν από τις καιρικές συνθήκες. Οι παράγοντες (4) και (5) εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό (όχι απόλυτα) από εμάς ενώ διαγράφονται από τώρα, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, δυσμενείς.


2. ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΠΑΤΑΤΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Το Συμβούλιο Εμπορίας Κυπριακών Πατατών(ΣΕΚΠ) συγκροτήθηκε και λειτουργεί από το 1964 μέχρι σήμερα. Στην περίοδο 1964 μέχρι το 2004 το ΣΕΚΠ διατηρούσε το μονοπωλιακό του καθεστώς και από την 1.5.2004 δηλ. μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση το μονοπωλιακό του καθεστώς έχει καταργηθεί και σήμερα λειτουργεί ως ένας από τους εξαγωγείς των κυπριακών πατατών.
Οι αποφάσεις της Πολιτείας (Κυβέρνησης και Βουλής) να διατηρήσει το ΣΕΚΠ αποτελεί αποδεδειγμένα την πιο σωστή απόφαση που λήφθηκε σε σχέση με την κυπριακή πατατοκαλλιέργεια
Στην περίοδο από την 1.5.2004 μέχρι σήμερα το ΣΕΚΠ διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην διατήρηση της κυπριακής πατατοκαλλιέργειας. Το μερίδιο του στις εξαγωγές είναι το μεγαλύτερο και αποτελεί γύρω στο 50% των συνολικών εξαγωγών των κυπριακών πατατών στην περίοδο 2005 -2009.
Σήμερα είναι αποδεκτό σχεδόν από όλους τους παραγωγούς, είτε συνεργάζονται με το ΣΕΚΠ, είτε όχι, ότι τυχόν διάλυση του ΣΕΚΠ θα οδηγήσει την κυπριακή πατατοκαλλιέργεια , χωρίς υπερβολή στην διάλυση.


3.ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΣΕΚΠ.

Το ΣΕΚΠ έγκαιρα διαπίστωσε την ανάγκη του εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών αλλά και της υποδομής του, με στόχο την όσο το δυνατό μεγαλύτερη συμβολή του στην ανάπτυξη της κυπριακής πατατοκαλλιέργειας. ΄Εγκαιρα υπέβαλε στις Κυβερνήσεις Τάσσου Παπαδόπουλου και Δημήτρη Χριστόφια προτάσεις και Σχέδια για λήψη των αναγκαίων αποφάσεων για εφαρμογή του Στρατηγικού Σχεδίου. Το ΣΕΚΠ είναι πλήρως ικανοποιημένο από τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου των δυο κυβερνήσεων αλλά σήμερα βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση που αφορά την υλοποίηση των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου και πιο συγκεκριμένα των πιο κάτω αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου. με Αρ. 65.553, 16/5/2007 και Αρ. 67269, 28/5/2008.
Το Υπουργικό Συμβούλιο με την απόφαση του αρ.65.553 ημερομηνίας 16/5/2007 αποφάσισε τα εξής:
Ø «(α) Να εγκρίνει τον τερματισμό των εμπορικών δραστηριοτήτων του Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών, το αργότερο μέχρι τις 31 Αυγούστου, 2010.
Ø (β) Να εγκρίνει την ανάληψη καταλυτικού ρόλου από το Συμβούλιο Εμπορίας Κυπριακών Πατατών για την υλοποίηση του Σεναρίου Α που αναφέρεται στην παράγραφο 2 της Πρότασης και τη σύσταση Ενιαίου Φορέα από τους πατατοπαραγωγούς, ο οποίος θα αναλάβει την εμπορία πατατών μετά τις 31 Αυγούστου, 2010.
Ø (γ) Να εγκρίνει την ετοιμασία και υποβολή στο Συμβούλιο ολοκληρωμένου Σχεδίου Εθελοντικής Πρόωρης Αφυπηρέτησης για το προσωπικό του Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών, με προκαταρκτικό κόστος £900.000 περίπου.
Ø (δ) Να εγκρίνει την ετοιμασία μελέτης βιωσιμότητας από το Συμβούλιο Εμπορίας Κυπριακών Πατατών, συνολικού κόστους £20.000, περίπου, για τη δημιουργία σύγχρονου συσκευαστηρίου του Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών.
Ø (ε) Να εξουσιοδοτήσει τον Υπουργό Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος να υποβάλει στο Συμβούλιο τροποποίηση της νομοθεσίας του Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών, ούτως ώστε να παρέχεται η δυνατότητα να προσφέρει υπηρεσίες εμπορίας στον Ενιαίο Φορέα.»

Με την υλοποίηση των αποφάσεων του ΥΣ το ΣΕΚΠ θα συνεχίσει να προσφέρει προς την πατατοκαλλιέργεια και την οικονομία του τόπου σημαντικά οφέλη διατηρώντας και αναπτύσσοντας την πατατοκαλλιέργεια μέσα από την πείρα του και τη τεχνογνωσία του σε ικανοποιητικές τιμές που οι παραγωγοί και άλλοι τόσοι συναφείς κλάδοι απασχόλησης μπορούν να απολάβουν.


4. ΘΕΣΗ ΣΕΚΠ ΣΤΟ ΠΑΤΑΤΕΜΠΟΡΙΟ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2005-2009

Ø Το μερίδιο του κυμαίνεται μεταξύ 45-55% των συνολικών εξαγωγών.
Ø Εξήγαγε 228.000 τόνους πατάτες
Ø Εξασφάλισε € 113.000.000 από τις πωλήσεις
Ø Διατήρησε το κόστος εμπορίας στα επίπεδα των € 240 / τονο
Ø Ξεκαθάρισε € 61.000.000 στους παραγωγούς
Ø Διατήρησε σχεδόν άθικτο το Δίκτυο Εμπόρων του ΣΕΚΠ.
Συνεργάζεται με 37 εμπόρους σε 24 χώρες
Ø Άρχισε την συνεργασία του με νέους πελάτες.
Ø Εισάγει από το 2005 πατατόσπορο διατηρώντας την τιμή του σε χαμηλά επίπεδα
Ø Εφαρμόζει με επιτυχία το πρόγραμμα GLOBALGAP
Ø Άρχισε την εισαγωγή λιπασμάτων το 2008, με τεράστια συμβολή στην μείωση των τιμών
Ø Διατήρησε την Τεχνική του επάρκεια και θα την διατηρεί και μελλοντικά
Ø Εκδίδει εβδομαδιαία το Ενημερωτικό δελτίο σαν μια σημαντική προσφορά του στην Κυπριακή Πατατοκαλλιέργεια.

Ο ρόλος του ΣΕΚΠ έχει αναγνωριστεί από όλους. Είναι ρόλος στήριξης της πατατοκαλλιέργειας και πολλοί συμφωνούν ότι τυχόν διάλυση του ΣΕΚΠ θα προκαλέσει και την κατάρρευση της.
Το Συμβούλιο καταβάλλει κάθε προσπάθεια για εκσυγχρονισμό του ΣΕΚΠ με στόχο να προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες στους παραγωγούς μέσα σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς.


5. ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΠΑΤΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

Το ΣΕΚΠ βρίσκεται σήμερα σε στάδιο αναδιοργάνωσης με βάση τις αποφάσεις του ΥΣ με Αρ. 65.553, 16/5/2007 και Αρ. 67.269, 28/5/2008.Σύντομα η Βουλή θα κληθεί να εξετάσει τροποποιητικό Νομοσχέδιο για το ΣΕΚΠ καθώς και κανονισμούς που σχετίζονται με τις αποζημιώσεις του προσωπικού.
Το ΣΕΚΠ εκσυγχρονίζεται με στόχο την παροχή υπηρεσιών προς τους παραγωγούς και την κυπριακή πατατοκαλλιέργεια γενικότερα
Το ΣΕΚΠ πιστεύει ότι υπάρχει μέλλον για την κυπριακή πατατοκαλλιέργεια .Η συμβολή του ΣΕΚΠ ήταν ,είναι και θα είναι καθοριστική.

.



Νεοκλής Τσαππής
Πρόεδρος

23..3.2010